مقدمه 

مشكلات رواني در جوامع همانند كوه يخي مي ماندكه تنها ده درصد آن قابل رويت بوده ونود درصد پنهان است. امروزه اين مشكلات خسارتهاي جبران ناپذيري بر پيكريه جامعه به طور عام و موقعيت شغلي افراد به طور خاصي وارد كرده است. برخوردهاي پرخاشگرانه در خانواده وجامعه، احساس نگراني، افسردگي و اضطراب، مصرف زياد و فراگير داروهاي اعصاب و روان همگي حكايت از مواجهه جامعه انساني بامشكلات روحي و رواني دارد. به گونه اي كه بنا بر اعلام سازمان بهداشت جهاني حدود پانصد ميليون نفر از جمعيت جهان در حال حاضر از بيماريهاي رواني رنج مي برند.(خراسان 1380).

در بررسي بيماريها لازم است كه كنشي متقابل پيچيده بيني نيروهاي موجود در درون يك فرد و محيط او در نظر گرفته شود. طبيعت و تظاهر علائم و نشانه هاي روانپزشكي عميقاً تحت تأثير استحكام رواني بيمار، ظرفيتهاي تطابقي او ودفاعهاي رواني روانشناختيش قرار مي گيرد. و تصوير باليني حاصله نهايتاً بيانگر موازنه بين آسيب شناسي رواني بيمار است ارتباط پيچيده بين شكل گيري علائم رواني ووقوع وقايع مختلف درزندگي، به ويژه وقايع منحني تهديد كننده، غير قابل پيش بيني و مهار نشدي وجود دارد. عموماً چنين وقايع ناخواسته اي موجب درهم « گسستگي عصبي » فرد شده و او را مستعد شكل گيري علائم رواني مي كند. وقايع فجيع مثل تجربايت جنگي موجب آشفتگي رواني در تعداد زيادي از نجات يافتگان مي شوند. پاسخ هاي فردي خيلي باهم فرق دارند. وقايع منفي زندگي و حمايت هاي ضعيف اجتماعي در آسيب زايي آشفتگي هاي رواني اهميت دارند. البته ممكن است مدتي طول بكشد تا عواقب مواجهه با ضربه رواني خود را نشان دهد. به همين دليل ممكن است يك دوره بحراني وجود داشته باشد كه تا وقتي علائم بيماري خيلي شديد نشده بتوانيم از بدتر شدن آن جلوگيري كنيم. ازميان عوامل 

استرس زا شايد هيچ كدام به اندازه جنگ شديد و همه گير نباشد به خصوص جنگهاي نوين تقريباً كمابيش گريبان تمام اماد جامعه را مي گيرند و نتيجه طبيعي آنها ويرانيها و تلفات سنگين است و معمولاً به داغ ها و اثرات پايدار بر جسم و روان افراد منجر مي شوند.

كاپلان و سادوك اعتقاد دارندكه بعضي از افرادي كه در موقعيتهاي خاصي مانند

 صحنه هاي جنگ قرار مي گيرند ممكن است علائم اختلالات رواين را به منشأ عضوي و يا به صورت اختلالات عاطفي عمده از خود بروز دهند.