ضرورت و مشروعيت رهبري از ديدگاه امام علي

تحقیق ضرورت و مشروعيت رهبري از ديدگاه امام علي
 متشکل از 22 صفحه ، در قالب word  قابل ويرايش و اماده پرينت

بخشی از محتوا ::
 ضرورت و مشروعيت رهبري از ديدگاه امام علي(ع)
سيداحمد خاتمي
 ضرورت رهبري
 مبناي مشروعيّت رهبري
 بحث بيعت
 حريم مردم در نظام اسلامي
 حضور مردم و تحقق خارجي ولايت
 حكومت اسلامي، استبداد نيست
________________________________________
"رهبري" جايگاه برجسته اي در كلام امام علي(ع) دارد و ابعاد مختلف اين مسأله، در كلمات
دُرَربار ايشان، تبيين شده است.


ضرورت رهبري

اساس ِبحث از جايگاه رهبري، ضرورت رهبري براي جامعه است. بداهت اين مسأله،
آنچنان است كه تشكيك در آن، تشكيك در امر بديهي است. عقل و شرع، اتّفاق دارند كه هرج
و مرج، محكوم است و سامان جامعه، تنها در سايه حكومت و رهبري است.
مرحوم آيت الله نائيني، عدم رضاي شارع به اختلال نظام را، دليل ثبوت نيابت فقها در عصر
غيبت مي داند. او گفته است:
از جمله قطعيات مذهب ما طائفه اماميه، اين است كه در اين عصر غيبت، علي مغيبه
السلام، آنچه از ولايات نوعيه را كه عدم رضاي شارع مقدس به اهمال آن، حتي در
اين زمينه معلوم باشد، وظايف حسبيه ناميده و نيابت فقهاي عصر غيبت را در آن،


 |89| 
قدر متيقن و ثابت دانستيم، حتي با عدم ثبوت نيابت عامّه در جميع مناصب، و چون
عدم رضاي شارع مقدس به اختلال نظام و ذهاب بيضه اسلام، بلكه اهميت وظايف ِ
راجعه به حفظ و نظم ممالك اسلاميه از تمام امور حسبيه، از اوضح قطعيّات است،
لهذا ثبوت نيابت فقها و نوّاب عام عصر غيبت در اقامه وظايف مذكوره، از قطعيات
مذهب خواهد بود. [1]
در اين كلام، اين فقيه بزرگ، با ارتكازي دانستن عدم رضاي شارع به اختلال نظام ـ كه همان
هرج و مرج است ـ ولايت فقيه را در عصر غيبت ثابت مي داند.
در عصر امام علي(ع) خوارج نهروان، با برداشت نادرست از توحيد، در صدد نفي حاكميت
امام علي(ع) برآمدند، آنان، به استناد اينكه ولايت و حاكميت، اختصاص به خدا دارد (لا حكم
إلاّ لله) گفتند، امام، حقّ ِحاكميت ندارد. حضرت، در برابر اين انحراف گفت:
كلمةُ حقٍّ يراد بها باطلٌ! نعم إنَّهُ لا حكم إلاّ لله و لكن هؤلاء يقولون لا إمْرَةَ و إنَّهُ لابُدَّ
للناس من أميرٍ بّرٍ أوْ فاجرٍ يعمل في إمرتِه ِالمؤمن و يستمتع فيها الكافرُ و يُبَلَّغُ اللهُ فيها
الأجل و يُجْمَعُ به الفَيءُ و يقاتَل به العدُّو و تأمَنُ به السبلُ و يُؤْخَذُ بها للضعيف ِمن
القويّ، حتّي يستريح بّرٌ و يُستَراحُ من فاجرٍ. [2]
[اين] سخن ِحقّي است كه از آن، اراده باطل شده است! آري، حكم جز از آن ِخدا
نيست، ولي اين گروه مي گويند: "اِمارت و حكومت، ويژه خداوند است و بس"، و
حال آنكه مردم، نيازمند امير و حاكمي هستند، خواه نيكوكار يا بدكار، تا مؤمن، در
سايه حكومت او به كار خويش پردازد و كافر، از زندگي خود بهره گيرد تا زمان هر
يك به سر آيد، و حقِّ بيت المال ِمسلمانان به دست او گرد آورده شود و به كمك او،
با دشمنان مبارزه شده و جاده ها امن گردد و حقّ ِضعيف را از قوي بستاند، تا نيكوكار
بياسايد و از شر بدكار آسوده ماند.
پاسخ مولا(ع) به شبهه خوارج، استدلال به فطرت است، زيرا ضرورت نياز جامعه به نظام، امر
بديهي است و اين، جز با رهبري، امكان پذير نيست.
امام(ع) در اين سخن، در صدد تبيين ضرورت رهبري است، نه مشروعيت بخشيدن به
حكومتِ فاجر، امام عليه السلام در اين صدد است كه حتي حاكميت جائر، بر هرج و مرج، ترجيح
دارد! آن حضرت، در سخني ديگر، گفته است: