تحقیق مبانى انديشه هاى سياسى اهل سنت
متشکل از 28 صفحه ، در قالب word قابل ويرايش و اماده پرينت
بخشی از محتوا ::
مبانى انديشه هاى سياسى اهل سنت
داود فيرحى
مقدمه
1) دوران نصّگراى صحابه
2) ظهور فقه الخلافة
رابطه قدرت و فقه الخلافة
تأخير در تأسيس فقه الخلافة
3) انديشههاى جديد
الف) زمينههاى تاريخى
ب) مبانى كلامى نظريههاى جديد
1- اصول ثابت و شكل زمانى حكومت اسلامى
الف) اصل لزوم تأسيس حكومت
ب) اصل شورا
ج) اصل وكالت
2- انديشه احياى خلافت اسلامى
اركان انديشه سياسى رشيدرضا
اصول و مبانى نظريه رشيد رضا
الف) اجماع بر لزوم خلافت
ب) اصل وجوب شورا
ج) ولايت اهل حل وعقد
د) اصل بيعت
3- نظريه علمانيت
خلاصه و نتيجه
مقدمه
از ديدگاه بررسىهايى كه امروزه با عنوان فرانظريّه (Meta theory) مشهورند، انديشههاى
سياسى اهل سنت وضعيت ويژهاى دارند. با توجه به ملاكهاى تاريخى و برون منطقى، اين
انديشهها به سه دوره متمايز تقسيم مىشوند. هر كدام از اين دورهها كه در سطور آتى بررسى
مىشوند، مبانى و الگوى انديشه پردازى خاصى دارند كه تمايز گفتارى آنها را نشان
مىدهند. در اين مقاله، كوشش مىكنيم ضمن اشاره به ويژگىهاى عمومى اين سه دوره،
مبانى و خصايص تفكر سياسى جديد در اهل سنت را به اجمال طرح نماييم.
منظور از مبانى در اينجا، زمينهها و پايههاى تاريخى- كلامى است كه منظومه فكر
سياسى اهل سنت با تكيه بر آنها تدوين شده، و بر اين اساس تاريخ و سنت اسلامى را باز
تفسير مىنمايند. برخى از اين مبانى، چنان كه خواهد آمد، واضح و آشكارند و ما از آن ها به
مبانى كلامى تعبير مىكنيم، اما بخشى ديگر وضوح بين ندارند، بلكه چنانكه بعضى از
نويسندگان اشاره كردهاند، زمينه و ناخودآگاه انديشههاى اهل سنت را تشكيل مىدهند. [1]
از يك ديدگاه، مبانى نوع دوم كه در اينجا با عنوان مبانى تاريخى اشاره مىكنيم.
در بازپردازى و تحول افكار سياسى اهل سنت، نقش تعيين كننده دارند. طبق اين تحليل،
ساختار زندگى عمومى در هر زمانه كه در ناخودآگاه قدرت تجلى مىكنند، نه تنها
انديشههاى سياسى هر دوره را تحت تأثير قرار مىدهند، بلكه حتى مبانى كلامى متناسب
با آن را باز توليد و سامان مىدهند.
برخلاف ديدگاه فوق، نظريه ديگرى كه تا حدودى سنتى و مانوس است به مبانى
كلامى اصالت بيشترى مىدهند و شرايط تاريخى يا ناخودآگاه زمان را به عوامل
غير عمده و درجه دوم تقليل و تحويل مىكنند. به نظر مىرسد كه اين نوع از بررسىها،
چهارچوبههاى فكرى را بيش از حد واقع متصلب و انعطافناپذير تلقى مىكنند.[2] كوشش
ما در اين مقاله استفاده از لوازم معرفتى و روش شناختى هردو ديدگاه فوق در بررسى مبانى
انديشههاى جديد اهل سنت مىباشد. ابتدا مختصات دورانهاى سهگانه تاريخ انديشه
سياسى اهل سنت را مورد اشاره قرار میدهيم:
1) دوران نصّگراى صحابه
اين دوره كه با رحلت پيامبر بزرگ اسلام(ص) و شكلگيرى خلافت مدينه آغاز مىشود، دورانى
است كه انديشه و عمل سياسى مسلمانان با استناد به نصوص و سيره هدايت مىشود. مهمترين
ويژگى اين مرحله از تاريخ تفكر مسلمين، فقدان يك منظومه يا نظريه سياسى منسجم، و نقش
برجسته صحابه در داورى نهايى منازعات و تصميمات سياسى است. افكار عمومى تقريباً بر
محور صحابه دور مىزد و اظهارنظرها و مواضع آنان ملاك نهايى مشروعيت حاكمان بود.[3]
قطعنظر از مبانى متأخرى كه در باب عدالت صحابه و با ملاحظات ويژهاى تدوين
شدهاند، صحابه پيامبر(ص) در اين دوران احترام و جايگاه تعيين كنندهاى در عرصه
سياسى و زندگى عمومى مسلمين داشتند. چنين جايگاهى درواقع، مقبول خاص و عام،
و فرمانروا و فرمانبردار بود.
برچسب ها:
تحقيق مبانى انديشه هاى سياسى اهل سنت