بررسی جایگاه بزه دیده در آیین دادرسی کیفری ایران و اسناد بین المللی

چکیده:
جرم پدیده ای است که اغلب در تلاقی بزهکار و بزه دیده شکل می گیرد و همان گونه که بی بزهکار قابل تصور نیست، در بیشتر موارد بدون بزه دیده نیز ممکن نخواهد بود. بدین ترتیب بزهکاری و بزه دیدگی دو روی یک سکّه اند که هرگونه مطالعه جرم بدون توجه به هر دوی آنها نارسا خواهد بود. بزه دیده شناسی شاخه جدیدی از جرم شناسی است که به بررسی قربانی جرم می پردازد. بنابراین شناخت بزه دیده و آنچه وابسته به اوست مورد توجه این دانش نوین است. براین اساس هر چیزی که مربوط می شود به بزه دیده یعنی به شخصیت، به ویژگی های زیست شناختی، روان شناختی و اخلاقی و جامعه شناسی و فرهنگی وی و روابط او با بزهکار و سرانجام نقش و سهم وی در تکوین بزه در این علم مورد بررسی و توجه قرار می گیرد. بزه دیده یکی از ارکان مهم پدیده مجرمانه است که متاسفانه تاکنون موقعیت واقعی و تعیین کننده خود را در پژوهش های جرم شناسی و سیاست جنایی جوامع، نیافته است. با مطرح شدن اندیشه حمایت از بزه دیدگان و پیدایش بزه دیده شناسی حمایتی در سده بیستم، جایگاه فراموش شده بزه دیده در فرآیند کیفری احیا شد و یافته های آن در قالب ملاک های جهانی درزمینه حمایت از بزه دیده تجلی یافت. بزه دیده شناسی حمایتی ضمن مطالعه جایگاه بزه دیده در فرایند کیفری، او را شایسته حمایت انگاشته و حمایت از او را، بر پایه ملاک های جهانی، درگرو رفتار منصفانه جهت دسترسی به عدالت می داند. مبانی مستحکم و ارزشی این اندیشه نوین در کنار ضرورت و واقع بینی ابعاد آن، موجب گردید که طرح حمایت از قربانیان جرم، در اندک زمانی، جای خود را در اسناد و کنوانسیون های جهانی بیابد. در میان سندهای گوناگون حقوق بشری که هنجارهای نظام بین المللی حقوق بشر را بازتاب می دهند، سندهای مهمی به چشم می خورند که با جهت گیری به سوی بزه دیدگان و قربانیان سوء استفاده از قدرت، ملاک های جهانی حمایت از بزه دیدگان را می توان در آنها جست و جو کرد. در این میان، اعلامیه اصول بنیادی عدالت برای بزه دیدگان و قربانیان سوء استفاده از قدرت (1985)، و اصول و رهنمودهای بنیادی درباره حق جبران و ترمیم (2006) را، به منزله دو سند هنجارین در سطح سیاست های سازمان ملل متحد، بی گمان می توان به مثابه منشور بین المللی حقوق بزه دیدگان به شمار آورد. بدین سان، بزه دیده به عنوان یکی از کنشگران اصلی یا روی فراموش شده جرم به تدریج وارد پژوهشها و مطالعات جرم شناسان و حقوق دانان کیفری و نیز گفتمان قانون گذاران شد و سپس شایسته همان توجیهاتی تلقی گردید که از دیرباز در علوم جنایی، در ابعاد حقوقی و تجربی آن، برای بزهکار در نظر گرفته می شود. به همین دلیل موضوع پایان نامه، جایگاه بزه دیده در آیین دادرسی کیفری ایران و اسناد بین المللی انتخاب شده تا صرفنظر از نقش و سهم بزه دیده در تکوین جرم، قانون آیین دادرسی کیفری کشورمان در مورد حمایت از بزه دیدگان مورد ارزیابی و تاثیرپذیری سیاست جنایی کشورمان از رهیافت های جدید بزه دیده شناسی و جرم شناسی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. بنابراین مطالعه نقش بزه دیده و جایگاه حمایتی اختصاص یافته به آن در قانون آیین دادرسی کیفری ایران و مطالعه تطبیقی آن با اسناد بین المللی از یک طرف کمبودهای موجود در قانون آیین دادرسی کیفری در زمینه حمایت از انواع بزه دیدگان را آشکار می کند و از طرف دیگر مشخص می گردد که وضعیت ها در قبال حقوق بزه دیدگان و در قبال خسارت زدائی از آنان چگونه است.
واژگان کلیدی: بزه دیده، بزه دیده شناسی حمایتی، آیین دادرسی کیفری ایران، اسناد بین المللی، دسترسی به عدالت و رفتار منصفانه

فهرست مطالب:
چکیده   
مقدمه    
الف) بیان مسئله   
ب) سوال های اصلی و فرعی   
ج) سابقه و ضرورت تحقیق   
د) اهداف تحقیق   
فصل اول: از بزه دیده شناسی تا حمایت از حقوق بزه دیدگان    
گفتار اول: تاریخچه   
گفتار دوم: درآمد    
گفتار سوم: کلیات و تبیین مفاهیم   
بند اول: تبیین مفهوم بزه دیده و بزه دیده شناسی   
الف: مفهوم شناسی   
1- تعریف بزه دیده شناسی و گونه های آن    
2- تعریف بزه دیده   
ب: اقسام بزه دیده   
1- بزه دیدگی مستقیم و غیر مستقیم   
2- بزه دیدگی دوباره یا مکرر   
3-  بزه دیدگی فردی و جمعی   
4- بزه دیدگی ثانوی   
گفتار چهارم: مبانی، تئوری های مربوط به توجیه علل بزه دیدگی، گونه های سیاست جنایی حمایت از بزه دیده   
بند اول: مبانی حمایت از حقوق بزه دیده و تئوری های مربوط به توجیه علل بزه دیدگی    
الف: مبانی حمایت از حقوق بزه دیده    
1- مبانی فلسفی و ایدئولوژیک    
2- مبانی هنجاری    
3- قصور دولت ها    
4- حل و فصل غیر قضایی    
5 - تقلیل بزهکاری    
ب: تئوری های مربوط به به توجیه علل بزه دیدگی    
1- تئوری شتاب زدگی بزه دیده    
2-  تئوری سبک زندگی    
3-  تئوری اعمال روزمره    
بند دوم: گونه های سیاست جنایی حمایت از بزه دیده    
الف: مفهوم سیاست جنایی و تحولات آن   
1- مفهوم سیاست جنایی   
2-  تحولات مفهوم سیاست جنایی   
ب: گونه های سیاست جنایی حمایت از بزه دیده   
1- حمایت از بزه دیده بلافاصله پس از تحقق جرم   
2-  حمایت از بزه دیده در مرحله دادرسی   
3- حمایت از بزه دیده در مرحله اجرای احکام و تامین ضرر و زیان   
فصل دوم: جایگاه بزه دیده در مرحله دادرسی، صدور حکم و اجرای حکم   
گفتار اول: فرایند دادرسی و صدور حکم   
بند اول: فرایند دادرسی   
الف: اصول تضمین حقوق بزه دیده در فرایند دادرسی   
1- حضور وکیل مدافع   
2- علنی بودن   
3- تسریع دادرسی   
ب: تدابیر حمایت از بزه دیده   
1- حمایت های مختص مرحله دادرسی   
- درخواست ترک محاکمه   
- رسیدگی غیابی   
- سازش و در خواست آن   
- حق استفاده از مترجم یا متخصص   
- رسیدگی به دعوای خصوصی در ضمن دعوای عمومی   
2- حمایت های پیش بینی شده در طی فرایند کیفری   
- معافیت موقت از پرداخت هزینه دادرسی در دعاوی ضرر و زیان ناشی از جرم   
- امکان مطالبه خسارت   
- تشدید حکم مجازات بدوی در مرحله تجدید نظر خواهی   
بند دوم: فرایند صدور حکم   
الف: اصول تضمین حقوق بزه دیده در فرایند صدور حکم   
1- مستدل بودن احکام   
2- تسریع صدور حکم   
3- صدور حکم ضرر و زیان در ضمن حکم کیفری   
4- پیش بینی ساز وکارهای جبران در حکم کیفری   
ب: جایگاه حقوقی بزه دیده در صدور حکم   
1- کیفیات تخفیف دهنده مجازات و نقش بزه دیده در ان   
2-  بزه دیده و نهاد تعلیق اجرای مجازات   
3- جایگاه بزه دیده در اعطای آزادی مشروط   
گفتار چهارم: جایگاه بزه دیده در مرحله ی اجرای حکم   
بند اول: فرایند اجرای حکم   
الف: فراهم کردن ساز وکارهای جبران   
1- خسارت قابل مطالبه از سری بزه دیده   
2-  عدم اسقاط حقوق خصوصی در ضمن اسقاط حقوق عمومی   
3- تقدم حقوق مدعی خصوصی بر حقوق عمومی   
ب: سیاست جنایی حاکم بر جبران خسارت بزه دیدگان   
1- ضرورت خسارت زدایی و ضمانت اجرای آن   
2- ضرورت وجود دیگر نهادهای جبران کننده خسارت    
- بیمه    
- تادیه خسارت بزه دیدگان از منابع ملی جایگزین   
بند دوم: سایر تسهیلات قانونی   
الف: بزه دیدگان و تجدید نظر خواهی   
ب: گذشت شاکی بعد از قطعی شدن رای دادگاه   
ج: مرور زمان و جایگاه بزه دیده در آن   
نتیجه گیری    
فهرست منابع    

---

برچسب ها: بررسی جایگاه بزه آیین دادرسی کیفری اسناد بین المللی دانلود پایان نامه حقوق حقوق بین المللی بزه جایگاه بزه در حقوق بین الملل پایان نامه جایگاه بزه کاری پایان نامه حقوق