معناي لغوي و اصطلاحي خوف

بخشی از محتوای فایل ::
خوف از آن دسته عباراتی است که در فرهنگ و ادیبات عرفانی مشرق زمین ، تعابیر و مفاهیم گسترده ای را به خود اختصاص داده است. با مراجعه در لغت نامه های معتبر ، تعابیری خامی از این لغت به دست آمد که عبارت است از : «خاف : خاف – خوفا و خیفا و مخافه و خیفه :
فزع ا اتقی ا ضدا من. فیقال «خافه و خاف منه و خاف علیه» (المنجد / ص 199)»
یا «خ و ف خوف بالفتح قتل ، عمل کشتی کسی را . قیل و منه قوله تعالی و لنبلو نکم بشی من الخوف و الجوع و نقصی من الاموال و الانفس ... و بشر الصابرین .» (سوره 2/ 150) کارز ار. و منه قوله تعالی فاذ اجاء الخوف ... (سوره 33/ 19) ادیم سرخ بریده مانند دوالها.» (منتهی الارب / ص 348) 
و اما صاحب لغت نامه ی دهخدا ... آنچه از واژه ی خوف بیان کرده ، بدین شرح است : «بیم . فرق [ف ر] . هراس . وحشت . »
خشیت . رعب . رهب . فزع [ف ر] . روع . اذیب . پروا . باک . مقابل امن . هول (دهخدا / 1342 / ص 942)
در مبحث قبلی با مفهوم لغوی کلمه ی خوف آشنا شدیم. حال جای آن دارد تا با استعانت از نظر نویسندگام صاحبنظر ، به بررسی اصطلاحی کلمه خوف بپردازیم.
سوال کردند از خوف ، [جنید] گفت : «چشم داشتن عقوبت است در هر نفسی.» (عطار / 1372 / ص 448)
و «خوف : از جمله منازل و مقامات طریق و ترس از فوت محبوب و دخول مکروه از قلب است.» (سهروردی / 1364 / ص 272)
و «خوف معینی بود که به مستقبل تعلق دارد ، زیرا که از آن ترسد که خواهد بود از مکروهها.» (فروزانفر / 1361 / ص 194)
سید جعفر سجادی در فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی در تعریف خوف گوید : «خوف عبارت بود از تالم باطن به سبب توقع مکروهی که اسباب حمول آن ممکن الوقوع باشد ، یا مظنون به ظنی ؛ غالب ، آن را انتظار مکروه نیز خوانند و تالم زیاد باشد و اگر تعذر وقوع اسباب معلوم باشد و تالم حاصل ، آن را خوفی خوانند که سبب آن مالیخولیا باشد.» (سجادی / 1383/ ص 377)
پس خوف در واقع ترس از پیش آمدن امر مکروه و ناپسندی یا از دست رفتنی امر مستحسنی و پسندیده یی به این معنی که انسان یا می ترسد که مبادا چیز بدی برای او پیش بیاید و یا می ترسد که چیز خوبی را که دارد از دستش برود و خوف زاییده علم و معرفت سالک است.
البته «خوف» از معانی متعلق به آینده است ، زیرا واضح است که ترس یا از پیش آمدن مکروه است و یا ترس از فوت شدن چیز محبوبی و در هر حال راجع به چیزی است که در آینده ممکن است واقع شود.